Met Fruit Erop Uit bezocht op 13 mei 2019 Cidrerie Stassen in Aubel: wereldwijd innovator
Als afsluiting van dit meer dan interessante bezoek een mooi 4-gangendiner bij Gerardushoeve in Epen.

Apple Bandit, Jillz en Strongbow als streekproduct

Het is nauwelijks bekend, maar de Euregio Maas-Rijn kent een uniek streekproduct: appelcider. Jillz, Apple Bandit, Strongbow en veel meer vinden hier hun oorsprong en bij de appels van de Vallei van Aubel.
Hier, in de groene natuur ligt het wereld-innovatie¬centrum voor ciderproducten. Cidrerie Stassen creëert nieuwe ciderproducten, past de smaken aan de behoeften per land aan en ontwikkelt deze verder. De eerste charges gaan meestal vanuit Aubel de wereld rond. Bij succes worden in de landen zelf collegabedrijven opgezet, met de kennis van Aubel. Stassen is in Aubel goed voor 110 directe arbeidsplaatsen en 500.000 hectoliter edele ciderproducten per jaar. Er worden meer dan 50 nieuwe cidervarianten per jaar ontwikkeld in het speciale laboratorium, in eerste charges van 20 liter en vervolgens van 1.000 liter.
De Vallei van Aubel heeft van nature het ideale klimaat voor appels. De per land andere gewenste cidersmaak wordt bereikt door een mix van meer dan 350 appelrassen, waaronder culinaire varianten als JonaGold, Elstar, Royal Gala en Boskoop en bitterzoete varianten als Ellis, Harry Master Jersey, Dabinett en Major. Voor het nieuwste succes Cuvée Rosé zijn zojuist 20.000 extra bomen geplant die een door en door rode appelvariant leveren.
Stassen beschikt over 150 hectare appelbomen onder eigen beheer, goed voor 5.000 tot 6.000 ton appels in de Vallei van Aubel, het Land van Luik en de Franse Ardennen. Er wordt in september, oktober en november geoogst, dag en nacht. Dat gebeurt door het schudden van de bomen, waardoor alleen de rijpe appels naar beneden vallen, waarna ze worden geraapt. Het verse sap wordt meteen verwerkt of 8x geconcentreerd en opgeslagen voor latere verwerking. De natuurlijke fermentatie duurt 10 tot 15 dagen, op een temperatuur van 18 tot 22 graden, waarna het product tweemaal wordt gefilterd en verpakt.
Naast “wereldciders” maakt Stassen nog streekproducten uit streekappels, zoals mous-serende ciders (Stassen Cuvée Grand Cru, Stas¬sen Cuvée Brut en Stassen Cuvée Red), stille ciders (appelwijn: Cidre Blanc sec en Cidre Doré, demi-sec), Cidre de Glace (ijswijn op ciderbasis) en Abbey Ciders, vergelijkbaar met abdijbier (Cidre d’Abbaye du Val Dieu Blond en Brune).
Daarnaast is er het wereldassortiment, waartoe Apple Bandit (in vele landen met eigen smaken) Jillz en Strongbow behoren, maar ook bijvoorbeeld Blind Pig (populair in de cocktailmarkt met rum) en Old Mout Gold (te combineren met kiwi en lemoen).

Historie
De vallei van Aubel, met klooster, staat bekend als een regio waar het goed toeven is en waar de bewoners houden van goed eten en drinken. In 1895 voegde landbouwer, verzekeraar én burgemeester van Aubel Léon Stassen een nieuw eigen product toe: appelcider, vanwege het vele beschikbare fruit. Met succes.
Van zijn acht kinderen nam Léon junior het bedrijf in 1931 over. Hij importeerde daarnaast landbouwmachines en opende daartoe een filiaal in Gulpen. Dat sloot hij weer toen de Tweede Wereldoorlog begon.
Ook Léon junior had acht kinderen. Van hen nam Jean de cidrerie over in 1944. Hij introduceerde meteen een mousserende cider in een Champagnefles met dito kurk om de bevrijding te vieren. Er was immers een tekort aan Champagne. Zijn zoon Jean-Pierre stapte in 1979 in het bedrijf en voerde in 1987 de cocktailversies in van bruisende ciders: er kwamen diverse varianten met andere vruchtensappen als toegevoegde smaken, ver-pakt in fraaie “geijsde” flessen en voorzien van een kleurig etiket, een kurk en een capsule. Cocktail perzik, framboos en exotic sloegen aan bij het grote publiek: al in het eerste jaar werden meer dan een miljoen flessen omgezet. De cider kreeg als het ware een Hollywood uitstraling.
Al eerder was een de-alcoliseringsstation gekocht, waardoor het mogelijk was alcohol uit de ciders te halen. “Dat bood ons ook de mogelijkheid alcoholvrije ciders te maken onder de noemer Degree 0.”
Wereldmarktleider in ciders H.P. Bulmer uit Groot Brittannië volgde de ontwikkelingen van Stassen met belangstelling en nam het bedrijf in 1992 over. Jean-Pierre: “Bulmer had een topnaam. Het bedrijf liet ons in onze waarde. We bleven zelfstandig werken en het budget voor marketing en promotie werd zelfs vergroot. Bulmer fabriceerde in Brittannië cider-alternatieven voor speciaalbier. Eén daarvan, Strongbow Dry, werd zelfs getapt. Uit 10% van de tapkranen in Albion stroomde toen al cider en Strongbow had 35% van die markt in handen. Het werd aangevuld met het zwaardere Strongbow Ice. Wij maakten dat ook, hier. En nu nog.”
In 2003 werd Bulmer overgenomen door Scottish & Newcastle, de grootste brouwer van Groot Brittannië. “Wij waren daar weinig gelukkig mee: het was een groot en log bedrijf dat zichzelf na enkele jaren in de verkoop zette. Wij benutten die kans en kochten onszelf terug. De merknaam Stassen was inmiddels gevestigd in Engeland. Er werd meteen ingehaakt op de biomarkt.”

Jean-Pierre en twee broers gingen met vernieuwde energie aan de slag. “We voelden ons comfortabel. Niet veel later nam Heineken onder andere de Britse en Belgische delen (Alken-Maes) van S&N over. Bulmer kwam zo terecht bij Heineken. Wij deden nog altijd zaken met Bulmer en maakten Strongbow voor een aantal buitenlandse markten. Dat merk is dus nu van Heineken.”
Heineken zag markt in de ciderbranche en besloot tot nauwe samenwerking met de familie Stassen. Dat leidde in 2012 tot een overname door Heineken. Mijn broers zijn daarna hun eigen weg gegaan. Eén van hen verkoopt nu de alcoholvrije wijnen en de wijnen met een smaak¬je, die Heineken niet als core business ziet. De ander is terug. En terecht: Heineken is, ondanks de grootte, een familiebedrijf, dat ons in onze waarde laat en waarde toevoegt. Ik heb eerst gekeken naar Affligem, een Belgischer brouwerij die onder Heineken erg veel meerwaarde heeft gekregen. Zo staan wij ook in deze samenwerking.”

Innovatiecentrum
Heineken heeft Stassen meteen neergezet als wereldwijd innovatiecentrum voor cider. De eigentijdse filosofieën van de familie Stassen doen verrassend aan, zeker aan de rand van de Voerstreek, waar de tijd een eeuw lang lijkt te hebben gewacht. Maar waar levensgenieten nog steeds van belang is, getuige ook de vleesproducten van Detry en de stropen van Meurens uit datzelfde Aubel.
Jean-Pierre: “Ik ben elke week een of twee dagen in Amsterdam, regelmatig in Engeland en heb veel contacten met Nieuw-Zeeland, Argentinië, Slowakije, Roemenië, Bulgarije, Singapore en Zuid-Afrika, waar ook cidrieën van Heineken zijn of komen. Ik heb nooit meer plezier en voldoening van mijn werk gehad dan nu, samen met Heineken!”

Cider
De geschiedenis van de cider gaat terug naar de oudheid. Grieken, Romeinen en Hebreeërs waren al vertrouwd met de drank en noemden hem “shekhar”, wat letterlijk “sterke drank” betekent. Cider werd uitgevonden in Spaans Baskenland en door de Romeinen in heel Europa verspreid. Het werd de drank van prinsen, koningen en zelfs een keizer: Karel de Grote.
Na de overwinning bij Hastings, in 1066, nam Willem de Veroveraar de cider mee naar Engeland, nu het grootste ciderdrinkende land ter wereld. In de 12de eeuw kende de drank, dankzij de uitvinding van de pers, zijn definitieve doorbraak. Cider kan nu terugkijken op ruim 20 eeuwen traditie.